Tôi cũng hay mua vé số của VL, và thật lòng thì không cần sự phản ánh xôn xao gần đây của mạng xã hội tôi cũng cảm thấy nghi ngờ sự trung thực của hình thức vé số điện tử này. Nghi ngờ lớn nằm ở chỗ VL có thể thêm số vé trúng thưởng vào hệ thống sau khi quay ra số trúng thưởng. Quá trình quay số thì đã được truyền hình trực tiếp trên ti vi và đồng thời live stream trên mạng, nên mặc dù vẫn có thể có phần trăm nào đó khả năng can thiệp vào việc quay số, nhưng rủi ro cho việc này quá lớn, không đáng làm.

Vậy thì làm cách nào để xoá tan nghi ngờ của người mua vé, bảo đảm việc mua vé và trúng thưởng là ngẫu nhiên và không thể can thiệp được? Rất đơn giản. Có thể áp dụng ý tưởng của blockchain trong thanh toán tiền ảo vào trường hợp này: Ai cũng có thể xem / kiểm tra sổ cái và đảm bảo không có sự chỉnh sửa.

1. Trước giờ quay số, export ra file data (ví dụ CSV) tất cả các số vé số đã được mua + ngày giờ
2. Dùng hash để tạo ra checksum của file đó.
3. Upload file CSV đó lên website để ai cũng có thể download được.
4. Lúc quay số (truyền hình trực tiếp) thì chiếu kèm cái checksum trong suốt quá trình trực tiếp.

Dịch:

1. Trước giờ quay số thì tập hợp danh sách những vé số đã được bán ra cho kỳ quay đó thành một file, giống kiểu file có thể mở bằng excel để xem.
2. Dùng ứng dụng để tạo ra một chuỗi định danh (mã hoá) duy nhất cho file đó (mở ứng dụng lên, chọn file cần tạo định danh, bấm chạy là nó ra, ứng dụng để làm cái này thì có nhiều, có cả phiên bản online không cần cài đặt). Ví dụ
   • 12f9ded399614f841c7f809cca4acdca5be41841f3703986c331e68d7d7fc641.
3. Chỉ cần file đó bị chỉnh sửa gì đó, cho dù là nhỏ thì khi chạy qua ứng dụng kia nó sẽ ra một chuỗi khác hẳn. Tức là khi VL upload file này lên, thì nếu sau đó VL chỉnh sửa file (thêm số vào) thì định danh file sẽ thay đổi, chúng ta sẽ biết ngay.
4. Upload lên website của VL, ai muốn kiểm tra thì tải file đó về, mở ra xem. Có thể tải về trước hay sau khi quay số gì cũng được, vì đã có định danh của file. Người dùng tải về, dùng ứng dụng để tạo ra chuỗi định danh, mà khác với cái VL công bố thì xem như file đó đã bị chỉnh sửa. Cách kiểm tra đơn giản nhất là mở file đó lên, bằng excel chẳng hạn, tìm xem có số mình đã mua trong đó không, giờ mua có khớp không, rồi số lượng vé bán ra có vẻ khớp với giải thưởng không, quan trọng nhất là xem có số trúng thưởng trong danh sách này hay không.
5. Lúc truyền hình trực tiếp thì VL phải chiếu cái chuỗi danh tính này lên tv, cho mọi người cùng biết.

Nếu đã làm vậy rồi thì còn cách nào để gian lận không? Vẫn còn. VL vẫn có thêm một đống số vào cái file ban đầu để đảm bảo quay ra số nào cũng trúng (trước khi upload lên)
Nhưng vì giải thưởng của kỳ quay sẽ phụ thuộc vào số vé bán ra (55% doanh thu). VL không thể thêm cả mấy triệu số vào mà giải thưởng lại không tăng tương ứng. Cụ thể là có 8.145.060 số vé có thể có của PW65 tương đương 81 tỷ đồng, người tiêu dùng mua khoảng 50% số vé, vậy VL phải nhét thêm vào khoảng 4tr vé tương đương 40 tỷ đồng. Giải thưởng tăng 40*55% ≃ 22 tỷ. Mỗi kỳ quay thưởng chỉ tăng khoảng 3-4 tỷ đồng, và sẽ tăng dần đều khi giải thưởng ngày càng lớn. Nhưng kỳ nào mà tăng đột biến khoảng hơn 22 tỷ so với bình thường thì biết vì sao rồi đó.

Làm theo cách này thì sẽ không tốn chi phí thêm bao nhiêu, nhưng đem lại sự tin tưởng lớn cho người mua vé số. Nếu cách này có lỗ thủng ở đâu hoặc có cách nào hay hơn thì bạn chia sẻ dưới comment được không?